Urodził się 15 stycznia 1915 roku w Mystkowicach, pow. łowicki.  Pochodził z rodziny chłopskiej. Edukację na poziomie średnim rozpoczął w Seminarium Nauczycielskim w Łowiczu, z którego w 1932 r. został usunięty za działalność w Związku Młodzieży Wiejskiej. W 1936 r. ukończył Seminarium Nauczycielskie w Wymyślinie. W l. 1936-1939 pracował jako nauczyciel. Działał w Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici" (m.in. wiceprezes zarządu głównego). Podczas wojny był w ruchu oporu (Bataliony Chłopskie).

W 1950 roku ukończył studia socjologiczne na Uniwersytecie Łódzkim. W 1959 r. uzyskał doktorat z ekonomiki rolnictwa w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, a w 1964 r. na tej samej uczelni obronił pracę habilitacyjną. W 1970 r. został profesorem nadzwyczajnym, a w 1977 r. profesorem zwyczajnym nauk humanistycznych.

Był wieloletnim członkiem stronnictw ludowych – należał od 1948 do SL, następnie do ZSL. Uważany był za najgorętszego zwolennika marksizmu wśród działaczy wysokiego szczebla ZSL, do czego sam wielokrotnie się przyznawał. W l. 1946-1948 pracownik naukowo-dydaktyczny Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Łodzi, 1948-1956 Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie (1950-1951 prorektor uczelni). W l. 1956-1964 był redaktorem naczelnym miesięcznika „Wieś Współczesna", w l. 1959-1970 pracował w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. W l. 1964-1971 kierownik Zakładu Badań Rejonów Uprzemysławianych PAN, 1971-1985 dyrektor Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN. Na przełomie lat 80. i 90. zajmował się problematyką aktywizacji gospodarczej i zawodowej mieszkańców wsi dotkniętych przemianami ustrojowymi. Uważał, że kapitalistyczne przemiany przyniosą Polsce, a w szczególności wsi więcej szkód niż korzyści.

W l. 1965-1980 był posłem na Sejm IV-VII kadencji. W 1971 r. został wybrany marszałkiem Sejmu, zastępując do końca kadencji (luty 1972) Czesława Wycecha. W trakcie sprawowania mandatu reprezentował okręgi Częstochowa, Kutno oraz Ciechanów, zasiadał natomiast w komisjach Nauki i Postępu Technicznego, Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego oraz Pracy i Spraw Socjalnych. Uważany był za osobę powiązaną ze środowiskiem gen. Mieczysława Moczara tzw. partyzantami.

W l. 1972-1976 był członkiem Rady Państwa. Sprawował także mandaty radnego w Wojewódzkich Radach Narodowych w Łodzi i Olsztynie (należał tam również do lokalnych władz ZSL). Opublikował książki: Powstanie Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici" (1959), Aktywność społeczno-gospodarcza chłopów (1961), Chłopi-robotnicy wsi płockiej (1964), Polityczny ruch chłopski w Polsce (1969).

Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim i Komandorskim i Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Sztandaru Pracy I i II klasy, Krzyżem Walecznych, Krzyżem Partyzanckim.

W grudniu 2000 r. odznaczony pośmiertnie Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Przebieg kariery:

1937-1939 - nauczyciel w szkołach wiejskich,
1946-1950 - pracownik naukowo-dydaktyczny w Wyższej Szkole Gospodarstwa Wiejskiego w Łodzi,
1950-1956 - kierownik Katedry Polityki Agrarnej w Wyższej Szkole Rolniczej w Olsztynie, współzałożyciel uczelni i pierwszy w jej dziejach prorektor (1950-1951),
1951-1952 - wykładowca polityki agrarnej w Wyższej Szkole Rolniczej we Wrocławiu (jego wykłady z polityki agrarnej zawierające dużo treści z socjologii wsi cieszyły się dużym zainteresowaniem studentów),
1956-1964 - redaktor naczelny miesięcznika szeroko pojmowanego ruchu ludowego "Wieś Współczesna",
1958-1964 - kierownik Zakładu Socjologii Wsi w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie,
1964-1971 - kierownik Zakładu Rejonów Uprzemysłowionych PAN,
1971-1985 - dyrektor Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN. Był organizatorem tego istniejącego również obecnie Instytutu. Jego najbliższym współpracownikiem był tam kierownik Zakładu Socjologii prof. dr hab. Mikołaj Kozakiewicz (1923-1998), marszałek tzw. Sejmu Kontraktowego (1989-1991). Instytut zapoczątkował też wydawanie naukowego kwartalnika „Wieś i Rolnictwo", którego był redaktorem naczelnym.
W 1985 r. przeszedł na emeryturę.

Prof. Dyzma Gałaj był członkiem licznych rad i towarzystw naukowych m.in. Rady Naukowej Zakładu Historii Ruchu Ludowego, a także autorem licznych prac naukowych i artykułów z zakresu społecznej problematyki wsi.

Żona. Syn Marek.

Zmarł 6 grudnia 2000 r. w Warszawie. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (3A-2-5).

Dyzma  Gałaj w propagandowej broszurze „Rozmowy o spółdzielczości” z 1955 r. stawiał Jackowice jako wzór do naśladowania dla całej Polski.  W 1966 r. Dyzma Gałaj pisał: „Chłopi polscy dojrzewają również do zasymilowania i uznania za własną ideologię reprezentowaną przez partię klasy robotniczej, przez PZPR, która jest również partią narodu”.

opracowała: Jolanta Zofia Iwińska